علی حاتمی در خانوادهای سنتی رشد کرد. مادرش خانهدار بود و پدرش صفحهآرای چاپخانه: “از کودکی علاقه وافری به موسیقی داشتم. عمویم نوازندهای گمنام و در عزلت بود و دنیایش به آن خانه قدیمی در خیابان شاهپور محدود”. کلاس نهم بود که به شوق فیلمنامهنویسی به هنرستان هنرپیشگی تهران و سپس ۲۰ ساله بود که به هنرستان آزاد هنرهای دراماتیک رفت. ۲۱ ساله بود که نخستین نمایشنامهاش “دیب” (دیو) را نوشت که چند کودک آن را ۳ شب در تالار نمایش هنرهای دراماتیک اجرا کردند. ۲۲ ساله بود که به استخدام تلویزیون ملی در آمد و ۲۳ ساله که فیلم کوتاه “شب جمعه” را ساخت. یک سال بعد از تلویزیون بیرون آمد و به ساختن فیلمهای تبلیغاتی روی آورد و افزون بر آن مینوشت. ۲۶ ساله بود که یکی از ماندگارترین آثارش نمایش “حسن کچل” را نوشت و با داوود رشیدی در تئاتر سنگلج روی صحنه برد
همه عمر دیر رسیدیم
ضربالمثلساز سینما
13.08.2020
۲۳ مرداد ۱۳۲۳؛ ۷۶ سال پیش در چنین روزی علی حاتمی در تهران زاده شد.
میگفت: “همه تلاش من رسیدن به زبان و سبک قصهپردازی ایرانی است”.
عباسعلی حاتمی در خانوادهای سنتی رشد کرد. مادرش خانهدار بود و پدرش صفحهآرای چاپخانه:
“از کودکی علاقه وافری به موسیقی داشتم. عمویم نوازندهای گمنام و در عزلت بود و دنیایش به آن خانه قدیمی در خیابان شاهپور محدود”.
کلاس نهم بود که به شوق فیلمنامهنویسی به هنرستان هنرپیشگی تهران و سپس ۲۰ ساله بود که به هنرستان آزاد هنرهای دراماتیک رفت.
۲۱ ساله بود که نخستین نمایشنامهاش “دیب” (دیو) را نوشت که چند کودک آن را ۳ شب در تالار نمایش هنرهای دراماتیک اجرا کردند.
۲۲ ساله بود که به استخدام تلویزیون ملی در آمد و ۲۳ ساله که فیلم کوتاه “شب جمعه” را ساخت.
یک سال بعد از تلویزیون بیرون آمد و به ساختن فیلمهای تبلیغاتی روی آورد و افزون بر آن مینوشت.
۲۶ ساله بود که یکی از ماندگارترین آثارش نمایش “حسن کچل” را نوشت و با داوود رشیدی در تئاتر سنگلج روی صحنه برد:
«فرهنگ ایرانی آمیخته غم و شادیها است و روایت من در قصه حسن کچل همین بود. روزگار کودکیام به سختی گذشت، روح من در کشاکش این آلام به پختگی رسید و آنچه هم اکنون به عنوان این دانش اندک دارم زایده آن نوجوانی پرفراز و نشیب است».
۳۰ ساله بود که برای تلویزیون “مجموعه داستانهای مثنوی” را ساخت.
با انقلاب ۵۷ نخست کارش متوقف شد تا این که در ۳۸ سالگی مصادف با جنگ فیلم “حاجی واشنگتن” را عرضه کرد.
سالها بعد سریال “هزاردستان” را در تلویزیون به نمایش گذاشت و برای ترسیم زنده تهران قدیم، یک شهرک سینمایی ساخت که پس از او بارها توسط گروههای فیلمسازی استفاده شد.
بسیاری از دیالوگهای فیلمهای او زبانزد شده و حالت ضربالمثل پیدا کردهاند:
“همه عمر دیر رسیدیم”. یا همان که بعدها نوشته روی سنگمزارش هم شد: “آیین چراغ خاموشی نیست”.
میگفت:
«لحن حرف زدن ما کمی شباهت به زبان قصهها دارد. حتا دورهگردها هم کالاشان را با لحنی ریتمیک و با قافیه عرضه میکنند: “آهای باقلای تازه، خدا وسیله سازه”. ما حتا برای اظهار مقاصد اجتماعی و سیاسی هم از ریتم و قافیه استفاده میکردیم. این زبان خلق و خوی فرهنگ مردم ماست».
علی حاتمی در ۵۲ سالگی در زادگاهش درگذشت.
دویچه وله