درگذشت نجف دریابندری، از وداع با اسلحه تا وداع با زندگی

0
1155

نجف دریابندری سال ۱۳۰۸ در آبادان در جنوب ایران زاده شد و به گفته خودش زبان انگلیسی را همان جا و در سینماهایی که فیلم‌ها را به زبان اصلی برای کارمندان انگلیسی شرکت نفت نمایش می‌داد و معاشرت با انگلیسی‌ها آموخت. وداع با اسلحه همینگوی اولین کتابی بود که نجف دریابندری در سن ۲۳ سالگی ترجمه کرد. او سال‌ها پیش در گفت‌وگویی با سیروس علی‌نژاد، روزنامه‌نگار و نویسنده، که در بی‌بی‌سی فارسی منتشر شد گفت: “وداع با اسلحه را در سال ۱۳۳۱ ترجمه کردم. دیگر به شرکت نفت رفته بودم و در اداره انتشارات کار می‌کردم. یادم هست که این کتاب را از آقای (ابراهیم) گلستان گرفتم و بعداً هم پس ندادم. چون که بعداً مرا دستگیر کردند و دیگر نمی‌دانم چه شد.” نجف دریابندری بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به اتهام عضویت در حزب توده به زندان افتاد و به روایتی تا پای اعدام رفت اما در نهایت به حبس محکوم شد. هر چند رابطه او با حزب توده پایدار نماند و زندانی شدنش بیش از آن که تاثیر سیاسی داشته باشد، آینده کاری و ادبی او را رقم زد. او درباره تجربه خواندن کتاب دن کیشوت با ترجمه محمد قاضی می‌گوید: “دیدم یک آدمی داستانی را ترجمه کرده ولی گشته و یک زبانی پیدا کرده و این زبان را دستکاری کرده و ساخته است. این برای من خیلی درس مهمی بود و فکر کردم در ترجمه باید همین کار را کرد. یعنی برای هر کاری آدم باید بگردد و زبان آن را پیدا کند.”

درگذشت نجف دریابندری، از وداع با اسلحه تا وداع با زندگی

نجف دریابندری، نویسنده و مترجم ایرانی درگذشت

بی بی سی ـ 05.05.2020

نجف دریابندریحق نشر عکسISNA

نجف دریابندری، مترجم و نویسنده ایرانی که با سبک و نثر ویژه‌اش در ترجمه شناخته می‌شد، در سن ۹۰ سالگی درگذشت.

آقای دریابندری از مشهورترین و معتبرترین مترجمان ادبیات جهان بود که ترجمه آثاری از نویسندگانی مانند ارنست همینگوی، مارک تواین، ویلیام فاکنر و کازوئو ایشی‌گورو را در کارنامه‌اش دارد.

او مجموعه‌ای از آثار غیرداستانی را هم ترجمه کرده که آثار فلاسفه‌ای همچون برتراند راسل و آیزایا برلین در میان آنها به چشم می‌خورد.

بسیاری از کسانی که با آثار ادبی و فلسفی نجف دریابندری آشنایی ندارند، او را با کتاب دیگری می‌شناسند که با سی بار تجدید چاپ نام او را از کتابخانه‌ها به فضای خانه‌ها و آشپزخانه‌ها آورد.

“کتاب مستطاب آشپزی”، کار مشترک نجف دریابندری و همسرش فهیمه راستکار، با سبکی متفاوت از کتاب‌های مشابه و نثری طناز و بازیگوش به یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های آشپزی ایران تبدیل شد.

آقای دریابندری که از سال‌ها پیش به دلیل بیماری خانه‌نشین شده بود، روز ۱۴ اردیبهشت در تهران درگذشت.


درباره نجف دریابندری بیشتر بخوانید:

  • نجف دریابندری؛ کسی که بیش از یک آدم است
  • گفتگو با نجف دریابندری
  • آثار نجف دریابندری
  • کتاب گفتگو با نجف دریابندری

خوشخوان و سختگیر

نجف دریابندریحق نشر عکسISNA
Image captionدقت نظر و وسواس او در تالیف و ترجمه آثارش و سختگیری در ویرایش و ارائه کتاب‌ها، زبانزد جامعه ادبی و ناشران کتاب‌هایش بود

نثر روان و خوشخوان و سبک منحصر به فردش به ویژه در ترجمه، او را به یکی از محبوب‌ترین و خواندنی‌ترین مترجمان ایرانی تبدیل کرد.

دقت نظر و وسواس او در تالیف و ترجمه آثارش و سختگیری در ویرایش و ارائه کتاب‌ها، زبانزد جامعه ادبی و ناشران کتاب‌هایش بود و همین ویژگی داستان‌های تلخ و شیرین زیادی از او به جا گذاشت.

قریحه طنز آمیخته به صراحتی که به گفته دوستان و همکارانش از ویژگی‌های نجف دریابندری بود، در نوشتار و ترجمه او هم چه به صورت عیان و چه در میان سطور، جایگاه خاصی دارد.

یکی از مشهورترین آثار طنز او ترجمه کتاب “چنین کنند بزرگان” ویل کاپی بود که نثرش به قدری روان و طنزش به حدی اصیل بود که بسیاری گمان می‌کردند ترجمه‌ای در کار نبوده و خودش کتاب را نوشته است.

بشنوید: گفتگو با نجف دریابندری (اوایل دهه ١٣٧٠)

وداع با اسلحه در آبادان

IRNA
دیدم یک آدمی داستانی را ترجمه کرده ولی گشته و یک زبانی پیدا کرده و این زبان را دستکاری کرده و ساخته است. این برای من خیلی درس مهمی بود و فکر کردم در ترجمه باید همین کار را کرد.
نجف دریابندری درباره ترجمه دن کیشوت از محمد قاضی

نجف دریابندری سال ۱۳۰۸ در آبادان در جنوب ایران زاده شد و به گفته خودش زبان انگلیسی را همان جا و در سینماهایی که فیلم‌ها را به زبان اصلی برای کارمندان انگلیسی شرکت نفت نمایش می‌داد و معاشرت با انگلیسی‌ها آموخت.

وداع با اسلحه همینگوی اولین کتابی بود که نجف دریابندری در سن ۲۳ سالگی ترجمه کرد.

او سال‌ها پیش در گفت‌وگویی با سیروس علی‌نژاد، روزنامه‌نگار و نویسنده، که در بی‌بی‌سی فارسی منتشر شد گفت: “وداع با اسلحه را در سال ۱۳۳۱ ترجمه کردم. دیگر به شرکت نفت رفته بودم و در اداره انتشارات کار می‌کردم. یادم هست که این کتاب را از آقای (ابراهیم) گلستان گرفتم و بعداً هم پس ندادم. چون که بعداً مرا دستگیر کردند و دیگر نمی‌دانم چه شد.”

نجف دریابندری بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به اتهام عضویت در حزب توده به زندان افتاد و به روایتی تا پای اعدام رفت اما در نهایت به حبس محکوم شد. هر چند رابطه او با حزب توده پایدار نماند و زندانی شدنش بیش از آن که تاثیر سیاسی داشته باشد، آینده کاری و ادبی او را رقم زد.

او درباره تجربه خواندن کتاب دن کیشوت با ترجمه محمد قاضی می‌گوید: “دیدم یک آدمی داستانی را ترجمه کرده ولی گشته و یک زبانی پیدا کرده و این زبان را دستکاری کرده و ساخته است. این برای من خیلی درس مهمی بود و فکر کردم در ترجمه باید همین کار را کرد. یعنی برای هر کاری آدم باید بگردد و زبان آن را پیدا کند.”

به اذعان خوانندگان و منتقدان ادبی نجف دریابندری هرگز این درس را فراموش نکرد و همین ویژگی بود که ترجمه‌های او را منحصر به فرد می‌کرد.

ترجمه “بازمانده روز” ایشی‌گورو و لحن و زبانی که او در ترجمه ادبیات فاخر انگلیسی به کار گرفته یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های روش یگانه او در ترجمه است.

  • ترجمه خوب چه ترجمه‌ای است؛ دو شیوه نقد ترجمه در ایران
  • هفت روز کتاب؛ در اطراف وقت سبز و مقاله های دریابندری

در گذشت دریابندری؛ از وداع با اسلحه تا وداع با زندگی

موضوعات مرتبط

پاسخ ترک

لطفا نظر خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید