ادبیات اجتماعی ، سیاسی و ایدئولوژیک است؟

0
1300

وایس مدعی بود که عضو حزب شدن مانع خلاقیت ادبی وهنری نویسنده میشود. اوهمچون برشت کوشید تا جنبه های پرتضاد سیاست و استتیک و ایدئولوژی را دراثارش مطرح نماید .درنمایشنامه های او عناصر فلسفه آبزورد و خشونت زیر تاثیر ژانیت و استریندبرگ میباشند .وایس میگفت ادبیات هر کشوری بخشی از سیاست و تحولات اجتماعی تاریخی آن کشوراست. او تاثیر مهمی روی تئاتر سیاسی از خود بجا گذاشت. در آثار او مقوله های هنر و سیاست و فرهنگ و ادبیات و تاریخ از جنبه های گوناگون مورد توجه قرارمیگیرند . نمایشنامه های آموزشی و نیهلیستی و سندی او حاوی عناصر انتقادی اجتماعی هستند . وایس همچون سوررئالیستها و مکتب رمان نو روی توضیح جزئیات عینی تاکید فراوان میکند . ادبیات سیاسی اجتماعی او گاهی تا مرز تبلیغات مرامی پیش میروند.

Peter  Weiss 1916-198
ادبیات سیاسی، استتیک مقاومت است.
علیشاه سلطانی ـ 05.09.2016

Falsaf@web.de

ادبیات اجتماعی ، سیاسی و ایدئولوژیک است؟

پیتر وایس ، نویسنده آلمانی زبان میان سالهای 1982-1916 زندگی نمود . او در زمان فاشیسم بدلیل چپ و یهودی بودن کشورش را ترک کرد و سالها در تبعید زیست . وایس خالق رمان و داستان و مقاله و یکی از نمایشنامه نویسان مدرن اروپا است .
غالب آثار او اتوبیوگرافیم هستند . وایس بر اساس تجربیات شخصی ادعا نمود که انسان در دوران مهاجرت و تبعید بر اثر بیگانگی و مشکل زبان بتدریج بدون هویت میگردد .او همچون برشت و سارتر و بنیامین خواهان هنر و ادبیات مسئول اجتماعی است .
وایس خلاف ادبیات درونگرای زمان خود به موضوعات اجتماعی و جهان بیرونی پرداخت .آثاراودر آغاز بخشی از ادبیات آوانگارد و سوررئالیستی اروپایی بودند . او دارای مواضعی انتقادی رئالیستی و ضد ایده آلیستی در ادبیات است .
وایس مدعی بود که عضو حزب شدن مانع خلاقیت ادبی وهنری نویسنده میشود. اوهمچون برشت کوشید تا جنبه های پرتضاد سیاست و استتیک و ایدئولوژی را دراثارش مطرح نماید .درنمایشنامه های او عناصر فلسفه آبزورد و خشونت زیر تاثیر ژانیت و استریندبرگ میباشند .
وایس میگفت ادبیات هر کشوری بخشی از سیاست و تحولات اجتماعی تاریخی آن کشوراست. او تاثیر مهمی روی تئاتر سیاسی از خود بجا گذاشت. در آثار او مقوله های هنر و سیاست و فرهنگ و ادبیات و تاریخ از جنبه های گوناگون مورد توجه قرارمیگیرند .
نمایشنامه های آموزشی و نیهلیستی و سندی او حاوی عناصر انتقادی اجتماعی هستند . وایس همچون سوررئالیستها و مکتب رمان نو روی توضیح جزئیات عینی تاکید فراوان میکند . ادبیات سیاسی اجتماعی او گاهی تا مرز تبلیغات مرامی پیش میروند.
از جمله موضوعات آثاروی – تاریخ پرتضاد چپ اروپایی و بحث استتیک مارکسیستی از زمان جنگ جهانی اول و تاثیر هنروادبیات سیاسی در مبارزات اجتماعی هستند.اودرآثارونظرات التقاطی مارکسیستی اش خواهان تحولات اجتماعی است .
مورخین ادبی اورا امروزه در ادبیات آلمانی زبان در کنار گراس و والسر و جانسن قرارمیدهند. نثر آغازین او شدیدا اکسپریمنتل واتوبیوگرافیک است که به موضوعات تنهایی و ترک شدن انسان غربی در جامعه طبقاتی سرمایه داری اشاره میکند .
پیتر وایس درآثارش مدام به تجزیه طبقه کارگر در اروپا ازسال 1918 اشاره میکند و خواهان مقاومت در برابر فاشیسم و استالینیسم و سوسیالیسم پادگانی است . او در طرح تضاد میان احساس فردگرایی و افکار اجتماعی جانبدار یک انقلاب سوسیالیستی است .
وایس اعتراف میکند که به سبب یهودی بودن خانواده و کمونیست بودنش اغلب احساس بیگانگی و تنهایی میکرد. او میگفت انسان باید با کمک یک فردگرایی رادیکال خواهان مسئولیت انقلابی واجتماعی باشد.
وایس در آثارش برخوردی ادبی روایتی با سنت انقلاب اجتماعی دارد و نظام و جامعه سرمایه داری را یک تیمارستان و خانه جنون نامید. او زمانیکه در جنگ داخلی اسپانیا در کنارکمونیستها علیه فاشیسم شرکت کرد از محاکمات نمایشی استالینیستی درشوروی مطلع شد.
دو اثر مشهور او “استتیک مقاومت” و “وداع با والدین” نام دارند. داستانسرایی وایس بیشترزیرتاثیر جویس و ویرجینیا ولف است . او در جوانی به مطالعه عمیق آثار آرپ و جویس و اشتاین پرداخت. کافکا و استریندبرگ نیزروی رمان نویسی وی تاثیرمهمی گذاشتند .
از جمله آثار وایس – 3جلد رمان استتیک مقاومت- وداع با والدین – تعقیب و قتل مرآت – سرودوحشت، در باره تاریخ ویتنام – هلدرلین شاعر- نقطه فرار- تروتسکی در تبعید – دفترخاطرات سالهای1980و 1960 – سایه بدون درشکه چی – بحث سه آدم رهگذر- برج – رمان بیمه – و مهمان مارکس جوان هستند.او در نمایشنامه “تروتسکی درتبعید” موضع مارکسیستی خودرا اعلان نمود .

Falsaf@web.de

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آرشیو موضوع : تاریخ، فرهنگ و هنر

«قربانت بروم، فدایت بشوم»

وقتی از «عادتهای بد» حرف می زنیم و می گوییم «ترک آنها سخت است، امّا اگر به بدی آنها پی ببریم، ترک آنها کم کم آسان می شود»، منظورمان ترک «اعتیادهای بد»، مثل معتاد شدن به هروئین نیست. «عادت» با «اعتیاد» در فارسی اختلاف معنی دارد. مثلاً وقتی به «گل مژه» که نوعی عفونت در لبۀ پلک …

نظریه پرداز مقوله مرگ

سیوران در نوشته های بیشماری از خود خواننده را به دلیل پوچی زندگی به خودکشی دعوت و تشویق نمود گرجه خودش 84 سال عمر کرد . او همچون اپیکور شاعر باستان و تنوگینس فیلسوف یونانی میگفت که بهتر است انسان اصلا متولد نشود چون جهان پر از ناملایمات است . وی همچون فلوبر عارفی است که به چیزی …

رفتار سازمان مجاهدین باعث شد تا سالها هر منتقدی در کشور انگِ مخالفِ برانداز بخورد

شما مجاهدین خلق و داعش را کنار هم قرار می‌دهید. یعنی آنها را از یک ریشه می‌دانید؟ درحالیکه بعضی معتقدند مجاهدین خلق دارای ایدئولوژی مشخص بودند اما داعش خود به رفتارهایی انجام می‌دهد اعتقادی ندارد و تنها دنبال وارونه کردن چهره اسلام است؟ تبریزی: کاملاً این دو گروه شبیه هم هستند که دو چهره مختلف …

شوپنهاور فیلسوف، معلم نیچه شاعر

شوپنهاور خود مدتی تحت تاثیر رمانتیک های ادبی مانند نوالیس و پیک و هوفمن بود . او تاثیر مهمی روی افکار فروید گذاشت. در پایان قرن 19 تئوری فلسفه زندگی و نظریه روانشناسی متکی به نظرات شوپنهاور بود . از جمله آثار او – اصول شناخت ، جملات برگزیده برای زندگی عملی ، و مقالاتی در روزنامه تایمز …

پیکر داود رشیدی بدرقه شد

پیکر داود رشیدی بدرقه شد مراسم بدرقه پیکر داود رشیدی با تمجید علی نصیریان،انتقاد جمشید مشایخی از یاد نکردن هنرمندان در زمان زنده بودن و تشکر ویژه‌ی احترام برومند از مردم برگزار شد. به گزارش خبرنگار ایسنا، صبح یکشنبه ۷ شهریور ماه تالار وحدت میزبان حضور مردم، هنرمندان، مسوولان هنری و حسین فریدون دستیار ویژه‌ی رییس …

مراسم وداع با پیکر داوود رشیدی در تالار وحدت تهران

مراسم تشییع و وداع با پیکر داوود رشیدی، بازیگر باسابقه و مشهور سینما و تئاتر ایران در تالار وحدت تهران برپا شده‌است. این مراسم از صبح یک‌شنبه هفتم شهریور ماه در تالار وحدت آغاز شده …

چرا فردید هنوز مهم است؟

چیزی که باعث شده فردید به یک چهره خاص در محافل مختلف فلسفی و روشنفکری ایران تبدیل شود جاذبه‌های شخصی فردید بود. آشوری این جاذبه شخصی فردید را اینگونه توصیف می‌کند: « من چون به فلسفه علاقه داشتم و فردید هم به عنوان فیلسوف کلاس داشت و من سرکلاسهایش هم می‌رفتم، آن دورانی که دوران طغیان جهان …

علیشاه سلطانی: مونگتنی ، آغاز مقاله نویسی روشنگرانه

مونگتنی را میتوان یکی از اجداد فلسفه وجود یا اگزستنسیالیسم بشمار آورد . او خودرا شاگرد سقراط میدانست و پیش از روسو، نظریه پرداز یک روش تعلیم و تربیت در غرب بود . مونگتنی مخالف با سازمانهای اجتماعی سنتی مانند ازدواج و کلیسا و تاجگذاری حاکمان بود . از جمله مخالفان مونگتنی ، پاسکال بود که آثار مونگتنی …

هنری میلر و آمریکا ستیزی ادبی

انتقاد اجتماعی،هنری میلر را در کنار نویسندگانی مانند نورمان میلر و آلن گینزبرگ قرارمیدهند . از 50 اثر میلر حدود 20 رمان او اتوبیوگرافیک هستند . اشاره میشود در نظامی که هرگونه مبارزه آزادیخواهان آنارشیستی و فردگرایانه را به اتهام کمونیستی یا تروریستی سرکوب میکند اینگونه ادبیات میتواند یک کشف ادبی هنری استتیک بشمار آید ،گرچه در بعضی …

برتولت برشت؛ هنرمندی که دنیا را پرآشوب می‌خواست

تمام کسانی که زمانی در آمریکا نسبت به خطر نازیسم و فاشیسم هشدار داده و مبارزه با آن را خواستار شده بودند، در مظان عقاید کمونیستی قرار گرفتند و به “به خطر انداختن امنیت ملی” متهم شدند.برتولت برشت که در سانتامونیکای کالیفرنیا زندگی می‌کرد، روز ۳۰ اکتبر ۱۹۴۷ “برای ادای پاره‌ای توضیحات” به واشنگتن فرا خوانده شد. برشت …

 

پاسخ ترک

لطفا نظر خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید