مونگتنی را میتوان یکی از اجداد فلسفه وجود یا اگزستنسیالیسم بشمار آورد . او خودرا شاگرد سقراط میدانست و پیش از روسو، نظریه پرداز یک روش تعلیم و تربیت در غرب بود . مونگتنی مخالف با سازمانهای اجتماعی سنتی مانند ازدواج و کلیسا و تاجگذاری حاکمان بود . از جمله مخالفان مونگتنی ، پاسکال بود که آثار مونگتنی را ضد مسیحی و خودخواهانه دانست، و از جمله هواداران وتحسین کنندگان مونگتنی ، شکسپیر و بیکن و باکون و ولتیر و روسو و ژید و نیچه و گوته بودند . نیچه ، مونگتنی و شوپنهاور را از جمله آموزگاران انسان غربی دانست و صداقت آندو را قابل تحسین شمرد . اشتفان تسوایک مونگتنی را یکی از پیشگامان مدرنیته و دانش نو نامید که در مقابل تاریک اندیشی زمان خود قد علم کرد .
مونگتنی ، آغاز مقاله نویسی روشنگرانه .
Montaigne, Michel 1533 – 1592
علیشاه سلطانی ـ 23.06.2016
نام اصلی مونگتنی ، پایه گذار مقاله نویسی انسانگرایانه در فرانسه ، میشل ایکوام است . او بین سالهای 1592-1533میلادی زندگی نمود و غیر از نویسندگی ، سیاستمدار و حقوقدان و فیلسوف و هومانیست نیزبود. مادرش از مهاجران یهودی پرتقال و پدرش تاجری ثروتمند و فرانسوی بود .
مونگتنی خالق ژانری ادبی-فلسفی بنام ” مقاله ” است . وی در بیش از 4 قرن پیش یعنی درآغازعصر نو پدر مقاله نویسی اجتماعی در غرب نام گرفت . او به سبب رفاه خانوادگی توانست از تربیت هومانیستی و روشنگری بجای تربیت کلیسایی یا نظامی و ناسیونالیستی برخوردارشود.
وی چند سال شهردار شهر بوردو در فرانسه بود ولی دعوت هاینریش چهارم برای مقامات درباری را قبول نکرد .مونگتنی در زندگی شاهد جنگهای مذهبی در اواخر قرن 16میلادی درفرانسه بود . فلسفه هومانیسم فرانسوی در تاریخ سیر اندیشه با نام او شروع میشود و در کنار دکارت اورا از پایه گذاران فلسفه جدید میدانند .
مقالاتش گرچه اتوبیوگرافیک ولی انقادی اجتماعی و روشنگرانه و سکولار هستند . مجموعه مقالات 4 جلدی 1000 صفحه ای او صد سال بعد از مرگش در سال 1676 از طرف واتیکان ممنوع شدند . مهم ترین موضوع آثارش دفاع از آزادی و دگراندیشی است .
در مقالات او به موضوعاتی مانند ادبیات و هنر و سیاست و تربیت و دولت و جامعه و دین و به مسائل روز مانند رفاقت و شکنجه و تعقیب دگراندیشان نیزپرداخته میشود . مونگتنی با فلسفه شک گرایی اش به مخالفت با مکتب مدرسین اسکولاستیک در قرون وسطا پرداخت .
عقل گرایی و شکاکی او بر اساس فلسفه رواقی مخصوصا نظرات اپیکور است . او برای دفاع از آزادی شخصی به انتقاد از مسیحیت و نظام فئودالی حاکم پرداخت . یادداشت های روزانه مونگتنی سند مهمی از وضعیت اندیشه در اواخر دوره هومانیسم فرانسوی است . او را پایه گذار اخلاق شناسی فرانسوی نیز بشمار می آورند . نوشته های او بخشی از تئوری و نظریه شناخت و فلسفه زندگی بشمار می آید .
مونگتنی به سیاست استعماری اروپائیان درقاره امریکا و سرکوب بومیان توسط اسپانیایی ها اعتراض نمود. مقالات وی آنزمان به جنبش روشنگری فرانسه تکان مهمی داد . او از انسان گرایی در مقابل سیاست تفتیش عقاید کلیسایی دفاع نمود .
مونگتنی با کمک فلسفه یونان باستان به مبارزه با مکتب اسکولاستیک و مدرسین و بنیادگرایی ناشی از آن پرداخت . چپها او را روشنگری صلح طلب و نماینده بورژوازی نوپای آنزمان اروپا در مقابل نظام فئودالی و مسیحیت می دانند .
مونگتنی به سبک رئالیستی به مبارزه با پدیدههای اتوریته و دگماتیسم و ارتجاع مذهبی پرداخت . او همچون سنکا میگفت به فرهنگ گذشته و سنتی باید با دیدی انتقادی نگریست . شک گرایی او نقطه عطفی در زمان روشنگری بود .
مونگتنی همچون متفکران فلسفه رواقی میگفت که انسان نباید از مرگ وحشت داشته باشد چون فلسفه یعنی مقدمات آشنایی انسان با مرگ . او خواهان جدایی عقل از ایمان بود و میگفت ایده آلیسم دایه حیله و فریب مردم عام است .
مونگتنی را میتوان یکی از اجداد فلسفه وجود یا اگزستنسیالیسم بشمار آورد . او خودرا شاگرد سقراط میدانست و پیش از روسو، نظریه پرداز یک روش تعلیم و تربیت در غرب بود . مونگتنی مخالف با سازمانهای اجتماعی سنتی مانند ازدواج و کلیسا و تاجگذاری حاکمان بود .
از جمله مخالفان مونگتنی ، پاسکال بود که آثار مونگتنی را ضد مسیحی و خودخواهانه دانست، و از جمله هواداران وتحسین کنندگان مونگتنی ، شکسپیر و بیکن و باکون و ولتیر و روسو و ژید و نیچه و گوته بودند .
نیچه ، مونگتنی و شوپنهاور را از جمله آموزگاران انسان غربی دانست و صداقت آندو را قابل تحسین شمرد . اشتفان تسوایک مونگتنی را یکی از پیشگامان مدرنیته و دانش نو نامید که در مقابل تاریک اندیشی زمان خود قد علم کرد .
falsaf@web.de
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
محبوب ترین مطالب برای موضوع تاریخ، فرهنگ و هنر
- ده کتاب، ده فیلم؛ اقتباس‌های مشهور سینمای ایران – 1,326 views
- ابوالفضل جورابچی: از دفتر خاطرات یک پزشک – 1,218 views
- محمدعلی سپانلو، “شاعر تهران” درگذشت – 1,053 views
- سووشون: تصویرگر «سرنوشت مکرر محتوم» ایرانی – 1,034 views
- ایران قلم فرارسیدن نوروز و سال ۱۳۹۴ خورشیدی را تبریک می گوید – 780 views
- دیدار پرویز پرستویی با بزرگان سینما، پنج تن سینمای ایران – 716 views
آرشیو موضوع : تاریخ، فرهنگ و هنر
هنری میلر و آمریکا ستیزی ادبی
انتقاد اجتماعی،هنری میلر را در کنار نویسندگانی مانند نورمان میلر و آلن گینزبرگ قرارمیدهند . از 50 اثر میلر حدود 20 رمان او اتوبیوگرافیک هستند . اشاره میشود در نظامی که هرگونه مبارزه آزادیخواهان آنارشیستی و فردگرایانه را به اتهام کمونیستی یا تروریستی سرکوب میکند اینگونه ادبیات میتواند یک کشف ادبی هنری استتیک بشمار آید ،گرچه در بعضی …
- 47 views
- ثبت یک دیدگاه
-
منتشر شده در : ۳۱ مرداد ۱۳۹۵ , ساعت ۱۹:۰۳
- ادامه مطلب
برتولت برشت؛ هنرمندی که دنیا را پرآشوب میخواست
تمام کسانی که زمانی در آمریکا نسبت به خطر نازیسم و فاشیسم هشدار داده و مبارزه با آن را خواستار شده بودند، در مظان عقاید کمونیستی قرار گرفتند و به “به خطر انداختن امنیت ملی” متهم شدند.برتولت برشت که در سانتامونیکای کالیفرنیا زندگی می‌کرد، روز ۳۰ اکتبر ۱۹۴۷ “برای ادای پاره‌ای توضیحات” به واشنگتن فرا خوانده شد. برشت …
- 52 views
- ثبت یک دیدگاه
-
منتشر شده در : ۲۷ مرداد ۱۳۹۵ , ساعت ۱۸:۱۸
- ادامه مطلب
بودلر ، پدر شعر نو در جهان
منتقدین سوسیالیست اشاره به تضاد محتوایی آثار بودلر میکنند ، از جمله اینکه گرچه او گاهی انقلابی و گاهی سرخورده و بدبینانه است ولی غالبا به رد جهان بورژوایی و استتیک بیمار سرمایه داری آن میپردازد . برشت و سارتر از موضعی مارکسیستی به انتقاد از او پرداختند . در نظر آنها بودلر خلاف ویکتور هوگو شرایط اجتماعی …
- 51 views
- ثبت یک دیدگاه
-
منتشر شده در : ۲۶ مرداد ۱۳۹۵ , ساعت ۱۸:۱۷
- ادامه مطلب
نمایشنامه های ایبسن ؛ حقوق زنان و نکات فلسفی
ایبسن میگفت زولا به درون باتلاق جامعه طبقاتی بورژوایی رفت تا در آن شنا کند ولی من برای اینکه آنرا فیلتر و تمیز کنم . او در نمایشنامه ” مرغابی وحشی ” فساد و پوسیدگی جامعه سرمایه داری را نشان میدهد و در درام ” دشمن خلق ” تضاد ظاهر و باطن جامعه معیوب را به انتقاد میگیرد.درنمایش …
- 76 views
- ثبت یک دیدگاه
-
منتشر شده در : ۲۳ مرداد ۱۳۹۵ , ساعت ۱۸:۳۰
- ادامه مطلب
جرج اورول یکی از مدافعان و سخنگویان قربانیان فاشیسم و توتالیتاریسم
جرج اورول را میتوان یکی از مدافعان و سخنگویان قربانیان فاشیسم و توتالیتاریسم قرن گذشته دانست. او در رمانهایش به افشای دیکتاتوری نظام های فاشیستی ، امپریالیستی ، استالینیستی و دیگرنظام های اتوریته پرداخت . در آثار اورول بحرانهای اجتماعی سیاسی نیمه اول قرن 20 مشاهده میشود . او در آنجا به روش استعماری حکومت نمودن دولت انگلیس …
- 93 views
- ثبت یک دیدگاه
-
منتشر شده در : ۱۸ مرداد ۱۳۹۵ , ساعت ۲۲:۱۶
- ادامه مطلب
از رمانتیسم جنگ تا استتیک فاشیسم .
آدرنو میگفت او گرچه نویسنده ای بدطینت بود ولی رویاهایش شبیه چپ ها بودند . یونگر میخواست عقلگرایی و انسانیت را با کمک استتیک و زیبایی های احساسی از میدان بدر کند . او در آثارش بجای تشویق ایده آلهای انسانی ، قهرمان پروری را تشویق می نمود . به نقل از منتقدین ادبی، او در کتاب “رعد …
- 104 views
- ثبت یک دیدگاه
-
منتشر شده در : ۱۰ مرداد ۱۳۹۵ , ساعت ۲۱:۲۹
- ادامه مطلب
ـ چرا سلاح بدستان از گیتار بدستانی مثل او وحشت دارند؟
بعد از متحد شدن دو آلمان و انحلال سازمان امنیت آلمان شرقی فاش شد که پرونده امنیتی بیرمن به هشت هزار صفحه میرسد که درباره زندگی شخصی و فعالیتهای اجتماعی او بود ، در حالیکه مجموعه آثار این شاعر معترض و روشنگر آنزمان 53 ساله ،به این حجم نبودند . “بیرمن “از موضع چپ لیبرال مدعی بود که …
- 127 views
- ثبت یک دیدگاه
-
منتشر شده در : ۲۵ تیر ۱۳۹۵ , ساعت ۱۹:۱۳
- ادامه مطلب
تظاهرات مجاهدین خلق در زمان نمایش خانه دوست کجاست در پاریس
تظاهرات مجاهدین خلق در زمان نمایش خانه دوست کجاست در پاریس سیدمحمد بهشتی (مدیرعامل اسبق بنیاد سینمایی فارابی) برای اولین بار به روند ساخت و نمایش فیلم خانه دوست کجاست اشاره کرده است. به گزارش خبرنگار ایلنا؛ سیدمحمد بهشتی در نوشتاری که در اختیار …
- 210 views
- ثبت یک دیدگاه
-
منتشر شده در : ۱۵ تیر ۱۳۹۵ , ساعت ۱۸:۵۱
- ادامه مطلب
بازتاب گسترده درگذشت عباس کیارستمی در رسانه‌های جهان
عباس کیارستمی داستان سرایی اسرارآمیز و دقیق از ذات بشر و روابط انسانی بود؛ کارگردانی که داستان‌هایش به نحوی در دنیای واقعی می‌گذشت اما از دنیای واقعی نبود. فیلم‌های عباس کیارستمی به آسانی معنی خود را نمایان نمی‌کردند و مملو از آرامشی مراقبه گونه، اندوه و تاملات بودند. کیارستمی یک سینمای داستانی-رئالیستی را پدید آورد که اغلب در …
- 100 views
- ثبت یک دیدگاه
-
منتشر شده در : ۱۵ تیر ۱۳۹۵ , ساعت ۱۵:۳۲
- ادامه مطلب
رمان های کارل مای و خاطرات چریک آلمانی
ارنست بلوخ فیلسوف و منقد ادبی میگفت آثار کارل مای بخشی از ادبیات آرمانگرایی رویایی است که کوشش میکند عطش آرزوهای غیر ممکن محرومین و جوانان رمانتیک را ارضا کند . جامعه شناسان دلیل موفقیت آثارش را به سبب خشونت زندگی ماشینی مدرن میدانند که انسانها را در محیط کار و در زندگی روزمره جوری بخود مشغول نموده …
- 133 views
