غازچران ساده و فیلسوف پیچیده

0
1224

یوهان گوتلیب فیشته (Johann Gottlieb Fichte) برای گذران زندگی و کمک به خانواده در کودکی غاز می‌چراند. روزی کشیش روستا کودک را به نجیب‌زاده‌ای معرفی می‌کند. نجیب‌زاده که می‌بیند کودک باهوش و حافظه چگونه آیات کتاب مقدس را از بر می‌خواند و موعظه می‌کند، او را در مدرسه اشراف نام‌نویسی می‌کند. پس از مرگ آن نجیب‌زاده فیشته برای تامین هزینه تحصیل آثار فیلسوف بنام ایمانوئل کانت را می‌خواند تا به دانشجویان دیگر در قبال حق‌الزحمه بیاموزد. او سپس به تاثیر از “سنجش خرد عملی” کانت کتاب “اندر سنجش کل الهامات” را می‌نویسد که بی ذکر نام نویسنده چاپ می‌شود. علاقه‌مندان به فلسفه گمان می‌کنند که این “سنجش” هم اثر کانت است ولی کانت اعلام می‌کند که نویسنده، جوان ۳۰ ساله‌ای به نام فیشته است. فیشته از آن پس شهرتی پیدا می‌کند و کرسی استادی فلسفه در دانشگاه شهر ینا به او پیشنهاد می‌شود.

تقویم روز آلمان: غازچران ساده و فیلسوف پیچیده

دویچه وله ـ 19.02.2016

۱۹ مه ۱۷۶۲: ۲۵۴ سال پیش در چنین روزی یوهان گوتلیب فیشته در رامناو در شرق آلمان زاده شد. همه روزه در این بخش یکی از شخصیت‌ها یا رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی آلمان را معرفی می‌کنیم.

پدرش دست‌ورز و مادرش زن گوشه‌گیر و مردم‌گریزی بود.

یوهان گوتلیب فیشته (Johann Gottlieb Fichte) برای گذران زندگی و کمک به خانواده در کودکی غاز می‌چراند. روزی کشیش روستا کودک را به نجیب‌زاده‌ای معرفی می‌کند. نجیب‌زاده که می‌بیند کودک باهوش و حافظه چگونه آیات کتاب مقدس را از بر می‌خواند و موعظه می‌کند، او را در مدرسه اشراف نام‌نویسی می‌کند.

پس از مرگ آن نجیب‌زاده فیشته برای تامین هزینه تحصیل آثار فیلسوف بنام ایمانوئل کانت را می‌خواند تا به دانشجویان دیگر در قبال حق‌الزحمه بیاموزد.

او سپس به تاثیر از “سنجش خرد عملی” کانت کتاب “اندر سنجش کل الهامات” را می‌نویسد که بی ذکر نام نویسنده چاپ می‌شود.

علاقه‌مندان به فلسفه گمان می‌کنند که این “سنجش” هم اثر کانت است ولی کانت اعلام می‌کند که نویسنده، جوان ۳۰ ساله‌ای به نام فیشته است. فیشته از آن پس شهرتی پیدا می‌کند و کرسی استادی فلسفه در دانشگاه شهر ینا به او پیشنهاد می‌شود.

سخن پیچیده فیشته که در کنار هگل و شلینگ از فیلسوفان نماینه اندیشه ایده‌آلیسم در آلمان به شمار می‌آید، در یک متن کوتاه بیان‌پذیر نیست. او از جمله می‌گوید: «چون منِ اندیشنده و موضوع اندیشیده یکی، یعنی انسان است، پس جهان و هرچه در او هست، ناشی از تصور ما است.» به این ترتیب پدیده‌های عینی به نظر فیشته چیزی جز تراوش‌های ذهنی ما نیست.

فیشته نخست از هواداران انقلاب کبیر فرانسه بود اما رفته رفته به میهن‌پرستی افراطی گرایید و در این رابطه به یهودی‌ستیزی هم رسید. ولی در سال‌های آخر عمر که در دانشگاه برلین به تدریس فلسفه می‌پرداخت با همکاران یهودی‌تبارش دوستی نزدیک داشت.

یوهان گوتلیب فیشته در ۵۲ سالگی در برلین درگذشت.

Johann Gottlieb Fichte Philosoph 1880

 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آرشیو موضوع : تاریخ، فرهنگ و هنر

برخورد آلمانی‌ها با شاهنامه: از دلبستگی تا واکاوی

برخورد آلمانی‌ها با شاهنامه: از دلبستگی تا واکاوی

ادب‌دوستان آلمانی از راه برگردان فرانسوی شاهنامه با شاهکار فردوسی آشنا بودند، تا این‌که برخی از گویندگان نامور و برجسته به ترجمه این اثر بزرگ به زبان آلمانی همت بستند. یوزف فون گورس، از مهم‌ترین نویسندگان پیشرو آلمان در سال ۱۸۲۰ ترجمه‌ای آزاد از شاهنامه را در دو مجلد منتشر کرد. پس از این اثر ترجمه‌های دیگری از شاهنامه …

باند رجوی حق سوء استفاده از نام صمد بهرنگی را ندارد!!

باند رجوی حق سوء استفاده از نام صمد بهرنگی را ندارد!!

البته صمد بهرنگی بسان شفقی است که برتارک فرهنگیان ومعلمان مبارز ایران می درخشد وجزو بیشماران نیست! هیچ جامعه ای درجهان ، نمیتواند بی شمارانی مانند این زنده یاد فرهیخته داشته باشد. این افراد درمقاطعی از تاریخ هرکشور پرورانده شده و گذشت دهه ها لازم است که دگرباره چنین شخصیت هایی ساخته شوند وصمد بیش ازاینکه محصول فرهنگ ایران باشد، …

انتخاب ریاضیدان زن ایرانی به عضویت آکادمی ملی علوم آمریکا

انتخاب ریاضیدان زن ایرانی به عضویت آکادمی ملی علوم آمریکا

او از دانش‌آموختگان دبیرستان فرزانگان تهران است که در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) برنده مدال طلا در المپیاد جهانی ریاضی شد. او پس از اخذ کارشناسی ارشد در رشته ریاضی از دانشگاه شریف برای ادامه تحصیل به دانشگاه هاروارد رفت.از مریم میرزاخانی به عنوان یکی از ده “ذهنِ جوان” برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار …

دن کیشوت را تنها گذاشتیم ؛وای بر ما !

انتخاب ریاضیدان زن ایرانی به عضویت آکادمی ملی علوم آمریکا

سروانتس طبق توصیه های فرهنگ روشنگری دوران باستان میخواست با کمک رمان از طریق طنزوشوخی به مردم آموزش اجتماعی بدهد ؛ یعنی بر روال رهنمود هراز ؛ شاعررومی که میگفت سرگرمی ولذت ادبی باید همراه روشنگری و دیالوگ در متن باشد ….

رمانتیک ها و فیلسوف شان

انتخاب ریاضیدان زن ایرانی به عضویت آکادمی ملی علوم آمریکا

شلینگ میگفت که هنر باید آموزگار تربیت انسان گردد . در میان نظرات شلینگ همه جا اثر افکار افلاتون دیده میشود . او غیر از علاقه …

علیشاه سلطانی: الهیات مسیحی ، فلسفه نیست

انتخاب ریاضیدان زن ایرانی به عضویت آکادمی ملی علوم آمریکا

از جمله مشخصات تاریخی سدههای میانه این بود که بعضی از دولتها و شهرها برای نخستین بار بوجود آمدند . ناسیونالیسم و ملی گرایی در میان بعضی از خلقها ریشه آگاهانه زد و به دلیل رشد و شکوفایی نسبی در بعضی از جوامع، دانشگاه و مدارس مذهبی برای اقشار مرفه به راه افتاد . اغاز زمانی قرون وسطا …

فراز و فرود زرتشت؛ از هند تا ایرانیکا

فراز و فرود زرتشت؛ از هند تا ایرانیکا

محققین کتاب اوستا را به چند بخش – ترانه ها (گاتها)، سرودها (جاشتها)، قوانین (اوید واتها)،  و صداها تقسیم کرده اند. ادعا میشود که در دین زردشت هرکس بدون مغ ها و روحانیون میتواند مستقیم با اهورامزدا رابطه برقرار کند. واژه آخوند عنوانی است از زبان چینی و آسیای میانه و به معنی واسطه و مبلغ مذهبی …

سراینده «سلطان قلب‌ها» در بستر بیماری

سراینده «سلطان قلب‌ها» در بستر بیماری

محمدعلی حافظ‌ الکتب که به محمدعلی شیرازی معروف است، در سال ۱۳۱۹ در شهر شیراز متولد شده و هم پیش از انقلاب و هم پس از آن، برای خوانندگان مطرحی ترانه سروده است. ترانه‌های «روزی تو خواهی آمد» با صدای محمد اصفهانی، «زیر آسمان شهر» با صدای امیر تاجیک، «وقف پرنده‌ها» با صدای قاسم افشار، «گمشده» با صدای مسعود …

داستان‌خوانی در کلن: معرفی رمان “سهم من”

داستان‌خوانی در کلن: معرفی رمان “سهم من”

نویسنده در پاسخ به این پرسش که چرا او که سالها به عنوان پژوهشگر مسائل روان‌شناختی و تربیتی کار کرده، به جای ارائه گزارش‌های تحقیقی به نوشتن رمان روی آورده، گفت: «گزارش‌‌های زیاد تهیه و منتشر کرده بودم. ولی مگر چند نفر آن گزارش‌ها را میخوانند و چه نتیجه‌ای داشت؟ طبیعی است که برای نوشتن رمان “سهم من” …

نیما یوشیج، افسانه‌سرای شعر امروز ایران

نیما یوشیج، افسانه‌سرای شعر امروز ایران

افسانه‌ی نیما منظومه‌ای است که در فرم با شعر کلاسیک فارسی اختلاف زیادی ندارد. بدعت نیما در افسانه اضافه کردن یک مصرع آزاد پس از هر چهار مصرع است تا به گفته‌ی او مشکل قافیه‌پردازی از بین برود. اختلاف مهمی که افسانه را به مانیفست شعر نوی ایران تبدیل کرده به تازگی نگاه شاعر به جهان، زمینی کردن …

 

پاسخ ترک

لطفا نظر خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید