رمانتیک ها و فیلسوف شان

0
1304

شلینگ میگفت که هنر باید آموزگار تربیت انسان گردد . در میان نظرات شلینگ همه جا اثر افکار افلاتون دیده میشود . او غیر از علاقه به کانت و فیشته جانبدار انقلاب فرانسه نیزبود . درفلسفه اگزیستنسیالیسم ، هایدگر و کیرکگارد تحت تاثیر بعضی از عقاید اوقرارگرفتند .شلینگ علاقه خاصی به تحقیق پیرامون چگونگی آزادی انسان داشت . در پایان به جای عقل وی مدعی شد که نقش غرایز جسمی در جهان اهمیت دارند. هگل گرایان چپ مقیم برلین آنزمان نوشتند که ماموریت و انتقال شلینگ توسط دولت پروس به پایتخت آلمان را باید با بمب پاسخ داد . مارکس نیز با سخنی دوپهلو اشاره نمود که سوء قصد به شلینگ اقدامی است مفید علیه سیاست و فلسفه ایده آلیستی طبقاتی دولت پروس . 

رمانتیک ها  و فیلسوف شان . 

علیشاه سلطانی ـ 04.05.2016

    Falsaf@web.de           

شلینگ ؛ فیلسوف آلمانی ، یکی از متفکران جهانی فلسفه رمانتیک است . او ریشه این تفکر را در فلسفه طبیعت میدانست .وی در سال 1775 میلادی در جنوب آلمان در یک خانواده روحانی مسیحی بدنیا آمد  و با شاعران و فیلسوفان دیگری مانند شلگل،نوالیس،تیک،گوته، فیشته ، و شیلر دوست بود .در کلاس درس او انگلس،باکونین ، و کیرکگارد شخصا حضور داشتند. رمانتیک فلسفی آلمان پیش از رمانتیک ادبی آن در میانه قرن 18 آغاز شد . فلسفه شلینگ روی تئوریسین های مکتب رمانتیک از جمله روی شلگل،نوالیس، وروی ایده آلیسم آلمانی مخصوصا روی هگل اثرگذاشت . 

شلینگ دارای یک فلسفه ایده آلیستی سیستماتیک است . سه کتاب از ده کتاب او نخستین اصول فلسفه ومکتب رمانتیک را مطرح کردند . آنارشیستهایی مثل پرودن و باکونین توجه خاصی به نوشته های وی داشتند . شلینگ غیر از مقوله رمانتیک یکی از نظریه پردازان فلسفه طبیعی نیزبود .او کوشید تا یک تکامل پله ای در طبیعت را ثابت کند . نظرات شلینگ روی شوپنهاور،نیچه، و قروید بی تعثیرنبودند .اوآخرین فیلسوف ایده آلیست آلمانی است . با مرگ شلینگ در سال 1854 نه تنها او بلکه تمام فلسفه ایده آلیستی به فراموشی گرایید . 

تماس شلینگ با محفل رمانتیک دو برادر بنمامهای شلگل در شرق آلمان آنزمان موجب تشویق وی به طرفداری از اندیشه های رمانتیک گردید و سرانجام او توانست به مکتب رمانتیک یک پایه استتیک ، تئوریک و ایدئولوژیک بدهد . رمانتیک های فلسفی شعار میدادند که به درون خود بروید تا جهانی را بیابید . فلسفه رمانتیک غرب همیشه خصوصیات ارسطویی ونوافلاتونی داشته است . شلینگ در جوانی ،انقلابی و در پیری عارف شد وسرانجام الاهیات را فلسفه حقیقی نامید . 

درنظرشلینگ فیلسوف باید مانند شاعر دارای نیروی زیباشناسی باشد . از طریق چندکتاب شلینگ فلسفه طبیعی نیزدر زمان اوبه اوج خودرسید . شلینگ زیرتاثیر پانته ایسم اسپینوزا طبیعت را خدا میدانست .در آثار او همه جا سخن از نقش و اهمیت طبیعت در فلسفه است . با یکی دانستن انسان و طبیعت، فلسفه اوبه فلسفه هویت معروف شد . 

نیچه ؛ منتقد فرهنگی آنزمان نوشت که فلسفه آلمانی سالها است که از طریق الاهیات وخون روحانیون مسیحی فاسد شده است و شلینگ ؛ این روحانی زاده ،نتوانست آنزمان فلسفه ایده آلیسم رانجات دهد . شاهان محلی آنزمان آلمان از او دعوت کردند تا علیه تفکرات و ایده آلیسم اجتماعی هگل و کانت عکس العمل نشان داده و مبارزه کند . 

شلینگ در خاتمه مبلغ یک فلسفه دگماتیک اسکولاستیک پوچگرای کلیسایی شد و اجازه داد تا ارتجاع فئودالی شاهنشاهی دولت پروس ازاو بعنوان مهره ای علیه فلسفه انقلابی هگل سوء استفاده نماید . شلینگ میگفت که حقیقت ،اخلاق، و زیبایی فقط در مقوله زیبایی شناسی و استتیک مستترهستند .در نظر او ابدی بودن را میتوان بطور مشخص در هنر و زیبایی نشان داد . 

شلینگ میگفت که هنر باید آموزگار تربیت انسان گردد . در میان نظرات شلینگ همه جا اثر افکار افلاتون دیده میشود . او غیر از علاقه به کانت و فیشته جانبدار انقلاب فرانسه نیزبود . درفلسفه اگزیستنسیالیسم ، هایدگر و کیرکگارد تحت تاثیر بعضی از عقاید اوقرارگرفتند .شلینگ علاقه خاصی به تحقیق پیرامون چگونگی آزادی انسان داشت . در پایان به جای عقل وی مدعی شد که نقش غرایز جسمی در جهان اهمیت دارند . 

هگل گرایان چپ مقیم برلین آنزمان نوشتند که ماموریت و انتقال شلینگ توسط دولت پروس به پایتخت آلمان را باید با بمب پاسخ داد . مارکس نیز با سخنی دوپهلو اشاره نمود که سوء قصد به شلینگ اقدامی است مفید علیه سیاست و فلسفه ایده آلیستی طبقاتی دولت پروس . 

در نظرفریدریش ویلهلم شلینگ طبیعت خدایی است نامرئی . او سرنوشت جهان و بشریت را ماهیتا تراژدیک میدانست . در مرکز علایق شلینگ همیشه فلسفه هنر قرارداشت . تفکراوروی اساس فلسفه اسطوره ای ، دین ،وحی،و معجزه قرار داشت . 

شلینگ در جوانی در کنار هگل و هلدرلین هوادارانقلاب فرانسه بود و بدلیل ترجمه آثاری از زبان فرانسه از دانشگاه اخراج شد ولی با معروفیت هگل میان روشنفکران ، او به ارتجاع حاکم پروس پیوست . شلینگ میگفت درهنر نه تنها آزادی بلکه اشتیاق و نوستالژی رمانتیک برای وحدت زندگی با هنر وجود دارد . 

                  ———————————————————————— 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آرشیو موضوع : تاریخ، فرهنگ و هنر

فراز و فرود زرتشت؛ از هند تا ایرانیکا

فراز و فرود زرتشت؛ از هند تا ایرانیکا

محققین کتاب اوستا را به چند بخش – ترانه ها (گاتها)، سرودها (جاشتها)، قوانین (اوید واتها)،  و صداها تقسیم کرده اند. ادعا میشود که در دین زردشت هرکس بدون مغ ها و روحانیون میتواند مستقیم با اهورامزدا رابطه برقرار کند. واژه آخوند عنوانی است از زبان چینی و آسیای میانه و به معنی واسطه و مبلغ مذهبی …

سراینده «سلطان قلب‌ها» در بستر بیماری

سراینده «سلطان قلب‌ها» در بستر بیماری

محمدعلی حافظ‌ الکتب که به محمدعلی شیرازی معروف است، در سال ۱۳۱۹ در شهر شیراز متولد شده و هم پیش از انقلاب و هم پس از آن، برای خوانندگان مطرحی ترانه سروده است. ترانه‌های «روزی تو خواهی آمد» با صدای محمد اصفهانی، «زیر آسمان شهر» با صدای امیر تاجیک، «وقف پرنده‌ها» با صدای قاسم افشار، «گمشده» با صدای مسعود …

داستان‌خوانی در کلن: معرفی رمان “سهم من”

داستان‌خوانی در کلن: معرفی رمان “سهم من”

نویسنده در پاسخ به این پرسش که چرا او که سالها به عنوان پژوهشگر مسائل روان‌شناختی و تربیتی کار کرده، به جای ارائه گزارش‌های تحقیقی به نوشتن رمان روی آورده، گفت: «گزارش‌‌های زیاد تهیه و منتشر کرده بودم. ولی مگر چند نفر آن گزارش‌ها را میخوانند و چه نتیجه‌ای داشت؟ طبیعی است که برای نوشتن رمان “سهم من” …

نیما یوشیج، افسانه‌سرای شعر امروز ایران

نیما یوشیج، افسانه‌سرای شعر امروز ایران

افسانه‌ی نیما منظومه‌ای است که در فرم با شعر کلاسیک فارسی اختلاف زیادی ندارد. بدعت نیما در افسانه اضافه کردن یک مصرع آزاد پس از هر چهار مصرع است تا به گفته‌ی او مشکل قافیه‌پردازی از بین برود. اختلاف مهمی که افسانه را به مانیفست شعر نوی ایران تبدیل کرده به تازگی نگاه شاعر به جهان، زمینی کردن …

ادبیات آرکائیک یونان و شاعرش؛ پندار

ادبیات آرکائیک یونان و شاعرش؛ پندار

آرکائیک واژه ای یونانی و به معنی قدیمی، کهن، و باستانی است. آن یکی از سطوح و پله های آغازین دوره ادبیات و هنر بود که مشخصه اش خلاصه نویسی و فشردگی بیان در فرم بود .پندار؛ شاعر پایانی این دوره میان سالهای 446 – 518 قبل از میلاد زیست. او …

دیدار پرویز پرستویی با بزرگان سینما، پنج تن سینمای ایران

دیدار پرویز پرستویی با بزرگان سینما، پنج تن سینمای ایران

 پرویز پرستویی که در اختتامیه جشنواره فیلم فجر سیمرغ‌اش را به عزت الله انتظامی، جمشید مشایخی، داود رشیدی، علی نصیریان و محمدعلی کشاورز اهدا کرده بود، در آستانه سال نو به دیدارشان رفت؛ بزرگانی که همیشه از آنها به عنوان “پنج تن بازیگری” یاد کرده و معتقد است دیگر در سینمای ایران مانند آنها تکرار نخواهد …

رونمایی از عکس منتشر نشده عارف قزوینی در سینما الوند همدان پس از ۸۴ سال

رونمایی از عکس منتشر نشده عارف قزوینی در سینما الوند همدان پس از ۸۴ سال

در ابتدای مراسم امیرشهاب رضویان، کارگردان سینما، ضمن اشاره به شخصیت‌های مهم تاریخی که در جنبش مشروطیت نقش داشته اند از جمله آقاسید جمال‌ واعظ‌همدانی که به اشتباه اصفهانی خوانده می شود، کلنل محمدتقی‌خان پسیان که رییس ژاندارمری همدان بوده و در جنگ تپه مصلی روسها را از شهر بیرون می کند، میرزاده عشقی شاعر انقلابی و آقاسید …

یاد پروین اعتصامی در زادروز شاعر

یاد پروین اعتصامی در زادروز شاعر

در 1000 سال اخیر اما نام 4 شاعر زن بیشتر بر سر زبان ها افتاد. ژاله قائم مقامی و پروین اعتصامی که اشعار کلاسیک می‌سرودند و اولی 5 سال پس از پروین درگذشت و خود پروین اعتصامی که در 35 سالگی و در سال 1320  چشم از جهان بست. دو نام دیگر هم آشنایند. فروغ فرخ زاد که …

درتاریخ ادبیات غرب ؛درغیاب ما، چه گذشت ؟

یاد پروین اعتصامی در زادروز شاعر

در دوره روشنگری سرانجام عقلگرایی حاکم شد . با کمک کانت بجای اتوریته های پیشین ، سازمانهای خردگرایی فعال شدند و عقل جای یقین های پیشین و دادههای پذیزفته شده الهی را گرفت . جنبش روشنگری یک حرکت عظیم اصلاحی یا انقلابی ، فرهنگی ، سیاسی ، و اجتماعی بود …

نامه ای به کانون نویسندگان زنان

نامه ای به کانون نویسندگان زنان

 ادبیاتی که با مشتهای گره کرده در جیب شعار دهد اندیشیدن را فراموش خواهد کرد و همچون چنگیز آیتماتوف اسطوره های ایل و دیار و وطن را وارد داستان و نوول باید نمود . باید باز هم به بحث فرم و …

 

پاسخ ترک

لطفا نظر خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید